PoWody - Pamiętniki Obiegu Wody

O Projekcie

PoWody, czyli Pamiętniki Obiegu Wody, to etnograficzne mapy wodnych relacji. Celem projektu jest stworzenie wirtualnego miejsca spotkań z wodą, opartego na audiowizualnej i tekstowej dokumentacji terenowej.

Wychodzimy z założenia, że każda woda jest inna, zawsze lokalna, uspołeczniona i historyczna. Zanurzamy się w wodnych światach miasta i wsi za pomocą wielu zmysłów. Tworzymy zapiski, obrazy, nagrywamy dźwięki i opowieści – relacje z różnych spotkań w hydrospołecznych ekosystemach. Dokumentujemy życie i interakcje zarówno ludzkich, jak i nieludzkich mieszkańców i użytkowniczek wód: spacerowiczek, roślin, pracowników hydrotechnicznych, ptaków, nurtu, psów, plażowiczek, infrastruktury itd., a także samej wody – rozlewisk, dopływów, plosa, wirów, wysięków. Płyniemy poWodach z różnych przyczyn, a mapa może spełniać wiele funkcji. Odpowiadamy w ten sposób na kryzys wodny i zmiany klimatyczne. Badamy je z punktu widzenia antropologii i chcemy zwrócić na te zjawiska uwagę szerszej społeczności. Szukamy zmiany perspektywy, w której nie patrzymy na świat przez oswojony ląd, ale przez wodę, w wodzie, pod wodą i z wodą. Macie zatem przed sobą narzędzie badawcze, repozytorium i audiowizualną impresję o tym jak sobie układamy relacje z wodą, a ona z nami. Jednocześnie jest ono adresowane do Was, mieszkańców i mieszkanek wodnych światów. Wsłuchajmy się w płynące obok nas wody.

Metoda

Korzystamy z narzędzi etnograficznych (w tym etnografii sensorycznej) oraz badań artystycznych. Prowadzimy wywiady, obserwację uczestniczącą, mapujemy, robimy nagrania obrazów i dźwięków znad i spod wody, fotografujemy oraz opisujemy doświadczenia, a także kolektywnie analizujemy materiały. Pływamy, nurkujemy, żeglujemy, moczymy się.

Woda jest dynamiczna, nigdy stała, zawsze w ruchu i zmianie, niesforna, nieuchwytna, płynie we własnym czasie. Dlatego Pamiętniki zatrzymują jedynie chwile w przestrzeni, łowią efemerydy. Podążamy ścieżkami obiegu wody rozumianej jako hydrospołeczne, sprawcze ciało i aktorka szukająca dogodnych miejsc przepływu w miejskiej tkance. Rejestrujemy miejsca rozlewania, przepływu, wytrysku, wsiąkania, wysuszania, wchłaniania i drążenia oraz rozpoznanie i postrzeganie tego hydro ruchu przez ludzkich mieszkańców miasta.

Obrazy z Pamiętników

Obrazy z naszych Pamiętników stają się przyziemnymi (czy raczej w tym wypadku dobrze nawodnionymi) wskazówkami do zrozumienia i opisania globalnych procesów, takich jak zmiany klimatu i zaburzenia dotychczas powtarzalnych rytmów wody. Paradoksalnie, zbyt abstrakcyjne, często umykają nam z pola widzenia. Woda opowiada nam coś więcej niż o samej sobie, bo również o przemianach społeczno-politycznych: migracjach, gentryfikacji, nowoprzybyłych mieszkańcach, poszukiwaniu dzikości, różnicach klasowych. Pamiętniki pozwalają nam uchwycić efemeryczne chwile spotkań i zjawisk, przypominające o tym, że obieg wody podlega nieustannym, wielokierunkowym przemianom. Mając na uwadze te klucze, próbujemy tropić mniej i bardziej oczywiste przejawy procesów jakim podlegają życia wodnych ciał – wyschnięte od kilku lat starorzecze Wisły, które umożliwia pasienie się kóz, nowe miejsca wędkowania na pylonach mostu, które do tej pory były regularnie zalewane, siedliska roślin wyłaniające się przy zmieniającym się nurcie czy betonowe fontanny, które stają się oazą i miejscem spotkań nowoprzybyłych mieszkańców miasta w upalne dni. Uchwycone w teraźniejszości opowiadają nam historie o przeszłości i potencjalnych przyszłościach w dobie antropocenu.

Twórcy

“PoWody” są zespołowym eksperymentem badawczo-artystycznym stworzonym przez Małgorzatę Owczarską, Magdalenę Siemaszko i Aleksandra Janasa w ramach szerszego projektu badawczego “Doświadczanie nadmiaru, braku i zrównoważonej obecności wody. Studium w nurcie błękitnej antropologii” realizowanego w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Warszawskim, a finansowanego dzięki grantowi Narodowego Centrum Nauki, Sonata 16, nr. 2020/39/D/HS3/00618. Opis całego projektu dostępny na stronie: blueanthro.uw.edu.pl

Nauka Obywatelska

Na razie mapa obejmuje Warszawę i Pilchowice na Dolnym Śląsku (gmina Wleń), ale nie jest to projekt zamknięty, a otwarta propozycja, zaproszenie do dalszej współpracy i rozwijania, kolektywnego uzupełniania. Wyobrażamy sobie, że mapa może być poszerzana o kolejne warstwy, ścieżki i perspektywy, obejmować kolejne miejscowości i nowe lokalizacje. Jeśli masz pomysł na kolejne przypływy i dopływy w “PoWodach”, to odezwij się do nas.

Kontakt: info@powody.pl